Współczesne komputery, automaty produkcyjne, procesory nie powstałyby bez tego pierwszego kroku technicznego jakim była konstrukcja radia, urządzenia na potrzeby którego konstruowano coraz to nowe i lepsze podzespoły; wynaleziono lampę, udoskonalono oporniki, kondensatory i cewki. Stworzono gałąź wiedzy - radiotechnikę z czasem przekształconą w elektronikę. Dopiero później z tych podzespołów konstruktorzy tworzyli coraz to inne urządzenia, znajdujące swoje zastosowania w nowych dziedzinach życia.
Czasem więc warto spojrzeć w XX wiek, aby uprzytomnić sobie w jak wielkim przyspieszeniu technicznym przyszło żyć naszemu pokoleniu, jak wielkie i szybkie przemiany techniczne, zarówno w konstrukcji jak i technologii czekają nas w XXI wieku.
W Polsce pionierami radiotechniki byli oficerowie - Polacy służący w jednostkach łączności armii zaborczych . Dla potrzeb polskiego wojska początkowo odtwarzali zdewastowane zasoby łączności po zaborcach. Już 4 listopada 1918 roku w Krakowie, z polowej radiostacji przejętej przez łącznościowców od austrowęgierskiej armii zaborczej popłynęły pierwsze, polskie sygnały radiowe. Przejęcia dokonali polscy łącznościowcy pod dowództwem por Kazimierza Goebele. Swoje umiejętności przeważne zdobywali wcześniej służąc w marynarkach wojennych państw zaborczych. Z 18 na 19 listopada przejęta została inna wojskowa stacja nadawcza z rąk zaborczej armii niemieckiej, znajdująca się w Cytadeli Warszawskiej ( foto poniżej, około 1919 rok). Dokonali tego również polscy oficerowie wojsk łączności: ppor. inż. Kazimierz Jackowski, ppor. Witold Sawicki ( późniejszy dowódca tej stacji), ppor. Władysław Rzymski. Zdobyczna radiostacja o nazwie WAR, konstrukcji Telefunkena została wyprodukowana w 1915 roku. Była to stacja typu iskrowego o mocy 4 kW. Właśnie z tej radiostacji zaczęto nawiązywać regularne połączenia ze stacjami zagranicznymi. Później działalność tej stacji wpisała się chlubnie w czasie wojny polsko-bolszewickiej 20-tego roku. Następną radiostację zdobyto w Poznaniu, 6 stycznia 1919 roku. Uruchomił ją zespół pod dowództwem ppor Stanisława Jóźwiaka. Rozpoczęła się w Polsce nowa era techniki, kultury i informacji. Przełamana została bariera przestrzeni w komunikowaniu się między ludźmi, porównywalna obecnie jedynie ze zmianami cywilizacyjnymi jakie niesie sieć internetowa.
Ministerstwo Spraw Wojskowych wyszło z inicjatywą stworzenia podwalin rodzimego przemysłu radiotechnicznego lokując w krajowych, prywatnych firmach zamówienia. Powstały w Warszawie dwie małe wytwórnie radiotechniczne- Farad , założony przez Władysława Hellera i Romana Rudniewskiego, mającą swoją siedzibę przy ul. Zajączkowskiej oraz Radjopol prowadzony przez Józefa Plebańskiego przy ul. Syreny. Prawdopodobnie właśnie w Radjopolu powstawały pierwsze doświadczalne egzemplarze lamp radiowych rodzimej konstrukcji. Obie te firmy po połączeniu w 1922 r. przekształciły się w Polskie Towarzystwo Radiotechniczne (P.T.R.) mieszczące się przy ul. Narbutta 29. Tu, w tymże roku, zaczęto produkować seryjnie, w oparciu o patenty i technologie francuskie oraz angielskie pierwsze polskie lampy radiowe. W 1925 roku produkowano już co najmniej osiem typów (RA, RT, RM, DEV, DEQ, DER, R5V, MT5(nadawcza)) Również produkowane były niektóre podzespoły konieczne do budowy odbiorników, a co najważniejsze, firma ta buduje od 1924 roku odbiorniki radiowe. 1 lutego 1925 r. uruchamia pierwszą, próbną stację nadawczą w oparciu o wypożyczony z Francji nadajnik mocy 0,5 kW oraz organizuje studio radiowe i zespół przygotowujący i redagujący audycje. Na podwórku fabrycznym zbudowane zostają dwa 40-to metrowe maszty między którymi rozwieszona zostaje antena nadawcza . Tworzone są pierwsze programy.
Jednym z pierwszoplanowych działań państwa była powszechna radiofonizacja kraju. Mimo że społeczeństwo polskie w znacznej części nie było majętne, jak współcześni w owym czasie opisywali - decyzja zakupu radia w latach 20-tych była większym wydarzeniem niż kupno samochodu. Państwo Zmierzając do ambitnego celu jakim było upowszechnienie radia, w 1929 r. w Państwowej Wytwórni Łączności zbudowany został odbiornik kryształkowy na słuchawki - "Detefon". Nie wymagał on zasilania (sygnał wzmacniała długa 50-metrowa antena), był prosty w obsłudze i przede wszystkim tani (kosztował 1/10 ceny prostego odbiornika lampowego). Aby pokryć jak największy obszar kraju silnym sygnałem radiowym, słyszanym w tak prostym urządzeniu, zostaje rozpoczęta budowa w 1930 r. jednego z największych i najsilniejszych ówcześnie masztów radiowych na świecie - Raszyna. Dzięki tej inicjatywie, oraz innym, wspierającym jak powołanie Społecznego Komitetu Radiofonizacji Kraju w końcu lat 30. ogólna liczba zarejestrowanych odbiorników wyniosła ponad 1 milion. W latach 30-tych Państwowe Zakłady Tele i Radiotechniczne kontynuowały politykę państwa z zakresie szerokiego dostępu społeczeństwa do radia produkując tanie, najczęściej jednoobwodowe lampowe odbiorniki. W początkach 1939 roku firma wygrała konkurs na tani, lampowy, masowo produkowany "ludowy " odbiornik radiowy. Nie zdążono go jednak wprowadzić do szerokiej produkcji.
żródło informacji
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz